ΚΥΠΡΟΣ: ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑΣ
ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ: ΤΟ ΣΚΑΝΔΑΛΩΔΕΣ ΞΕΠΟΥΛΗΜΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΚΥΠΡΙΑΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ
ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΟΙ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ ΜΕ ΤΙΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΤΙΜΗΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΗΣ (ΜΑΡΤΙΟΣ ΤΟΥ 2013)
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
"Η χώρα μου είναι θύμα μίας εν ψυχρώ ληστείας. Μας έκλεψαν 3.5 δισεκατομμύρια ευρώ και τα έδωσαν σε μία ελληνική τράπεζα. Οι οικονομίες μίας ζωής, τα λεφτά που πήραν οι συμπολίτες μας από την συνταξιοδότησή τους. Η Τρόικα και το Eurogroup αποφάσισαν, και εμείς έπρεπε να συμφωνήσουμε με το πιστόλι στον κρόταφο". Αυτά τα λόγια εκστόμισε ο αρχηγός του κεντρώου Δημοκρατικού Κόμματος (ΔΗΚΟ) κ. Νικόλας Παπαδόπουλος που τάχθηκε εναντίον της πολιτικής αυστηρής λιτότητας μετά από την ρήξη με την συντηρητική κυβέρνηση του κ. Νίκου Αναστασιάδη. Σε αυτό το κείμενο θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στις συνθήκες οι οποίες οδήγησαν στην υλοποίηση του σχεδίου της ΕKT υποχρεώνοντας την Λευκωσία να ξεπουλήσει τα ελληνικά υποκαταστήματα της Τράπεζας Κύπρου, της Λαϊκής Τράπεζας και της Ελληνικής Τράπεζας στην Τράπεζα Πειραιώς.
Η ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΟΥ EUROGROUP ΤΗΣ 15ΗΣ - 16ΗΣ ΜΑΡΤΙΟΥ ΤΟΥ 2013 ΚΑΙ ΟΙ ΡΗΤΡΕΣ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΔΙΑΣΩΣΗΣ
Από το 2010 οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης αμφισβητούσαν την βιωσιμότητα των κυπριακών χρηματοοικονομικών φορέων για την μεγάλη έκθεσή τους στην Ελλάδα. Το 2012, το κούρεμα κατά 50% του χρέους των Αθηνών προξένησε την ραγδαία επιδείνωση της δημοσιονομικής κατάστασης της Μεγαλονήσου καθιστώντας αναπόφευκτη την κατάστρωση προγράμματος έκτακτης ανάγκης. Η ένταξη της χώρας στο Μνημόνιο επισημοποιήθηκε μετά την συνεδρίαση του Eurogroup της 15ης - 16ης Μαρτίου του 2013 όπου οι Υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης έθεσαν ως όρο δανειοδότησης την αποξένωση των δραστηριοτήτων των προαναφερθέντων τραπεζών. Η κίνηση των πιστωτών αιτιολογήθηκε ως εξής:
A) Αποτελεσματική αντιμετώπιση της δυσανάλογης αύξησης των χρεών του Κυπριακού Δημοσίου. Χωρίς σχέδιο εξυγίανσης, η Λαϊκή θα χρεοκοπούσε δημιουργώντας ντόμινο εξελίξεων στην εθνική οικονομία.
B) Απαγόρευση της επιβολής περιοριστικών μέτρων στις συναλλαγές σε ιδρύματα που λειτουργούν έξω από την χώρα προέλευσης χωρίς την συγκατάθεση της Κεντρικής Τράπεζας του φιλοξενούντος κράτους. Επιπλέον, η Τρόικα φοβόταν ότι η εφαρμογή της εν λόγω πρωτοβουλίας σε μία Ελλάδα μαστιγωμένη από τα Μνημόνια θα προκαλούσε την μαζική απόσυρση καταθέσεων και την επακόλουθη κατάρρευση του Κυπριακού χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Στις 22 Μαρτίου δημοσιεύτηκε ο περί Eξυγίανσης Πιστωτικών και Άλλων Ιδρυμάτων Νόμος που απέδιδε στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου την εξουσία να εκκαθαρίσει αφερέγγυους οργανισμούς. Ως εκ τούτου, στις 26 του ιδιου μηνός ο Διοικητής κ. Πανίκος Δημητριάδης υπέγραψε την σύμβαση πώλησης εκ μέρους της Τράπεζας Κύπρου και της Λαϊκής Τράπεζας και ταυτοχρόνως ο Γενικός Διευθυντής της Διεύθυνσης Εξωτερικού της Ελληνικής Τράπεζας κ. Πέτρος Ιωαννίδης έκλεισε την αντίστοιχη συμφωνία.
ΟΙ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΔΑΝΕΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΟΡΟΙ ΤΗΣ ΕΚΠΟΙΗΣΗΣ
Στις αρχές Μαρτίου του 2013 κλιμάκιο της Τρόικας (ΕΕ-ΕΚΤ-ΔΝΤ) επισκέφτηκε την Κύπρο προκειμένου να ενημερωθούν οι ντόπιοι ιθύνοντες για τις κατευθυντήριες γραμμές του πακέτου διάσωσης. Μετά από τηλεφωνικές επαφές με την Τράπεζα της Ελλάδος, στις 9 Μαρτίου εκπρόσωποι της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, του Υποργείου Οικονομικών και των δανειστών αναχώρησαν για την Αθήνα για να συζητήσουν τους όρους της εκποίησης. Πάντως, οι δυο πλευρές δεν πέτυχαν συμβιβασμό λόγω της διαφωνίας τους σχετικά με την αποτίμηση των δανειακών χαρτοφυλακίων των τριών ιδρυμάτων. Έκτοτε, η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανέλαβε την διαχείριση του θέματος και συνήψε σύμβαση πώλησης σύμφωνα με τα ακόλουθα σημεία:
A) Η αποτίμηση των δανειακών χαρτοφυλακίων έπρεπε να λάβει υπόψη της τις προβλέψεις κερδοφορίας στο πιο δυσμενές μακροοικονομικό περιβάλλον τις οποίες είχε υπολογίσει η αμερικάνικη συμβουλευτική εταιρεία PIMCO,
B) Καταβολή 50% του συνολικού ποσού (1.5 δις) από τον αγοραστή και του υπόλοιπου 50% από τον πωλητή. Με αυτό τον τρόπο, οι μητρικές επιχειρήσεις θα έπρεπε να συμβάλουν στην ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών υποκαταστημάτων τους,
Γ) Διεξαγωγή αυστηρού ελέγχου για τα δάνεια που θα παραχωρούνταν και αναθεώρηση της έκθεσης της PIMCO εξαιτίας των εξόδων αναδιοργάνωσης των συγκεκριμένων οργανισμών. Σε αυτήν την περίπτωση, ο αγοραστής θα δικαιούτο μείωση έως 350 εκατομμύρια ευρώ στο τίμημα πώλησης.
Το ζήτημα αποτέλεσε το αντικείμενο της συνεδρίασης του Eurogroup της 15ης - 16ης Μαρτίου του 2013. Την επόμενη ημέρα, η Τράπεζα της Ελλάδος μπήκε σε επαφή με την Εθνική Τράπεζα, την Alpha Bank, την Τράπεζα Πειραιώς και το Νέο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο για να τους προτείνει την απόκτηση του υγιούς τμήματος των ελληνικών παραρτημάτων των κυπριακών ιδρυμάτων σύμφωνα με τα οριζόμενα από τις Βρυξέλλες. Στις 22 Μαρτίου η Τράπεζα Πειραιώς εκδήλωσε το ενδιαφέρον της για την συναλλαγή και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα κατάβαλλε την συμφωνηθείσα χρηματική ποσότητα. Στο μεταξύ, η διαδικασία βρισκόταν σε εξέλιξη και στην Μεγαλόνησο: στις 18 Μαρτίου η Μονάδα Εξυγίανσης της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου ανακοίνωσε την απόφαση του Eurogroup στους τρεις εμπλεκόμενους οργανισμούς οι οποίοι αρνήθηκαν συνθήκες τοσο επιβλαβείς για τα συμφέροντά τους. Παρ'όλα αυτά, η στάση τους αψηφήθηκε.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας Πειραιώς εξέφρασε την δυσαρέσκεια του με το τελικό κείμενο της σύμβασης και απαίτησε την ένταξη ρήτρας που θα επέτρεπε στον αγοραστή να ακυρώσει την συμφωνία εαν το κόστος αναπροσαρμογής ξεπερνούσε τα 350 εκατομμύρια ευρώ. Ως συνήθως, οι πολιτικοί υπακούουν στις διαταγές των κερδοσκόπων: ο τότε Επίτροπος Ανταγωνισμού κ. Joaquín Almunia, ο πρώην Έλληνας Πρωθυπουργός κ. Αντώνης Σαμαράς και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης προχώρησαν στις εξής τροπολογίες που εξαγγέλθηκαν κατά την διάρκεια της συνεδρίασης του Eurogroup της 25ης Μαρτίου:
A) Περαιτέρω μείωση έως 450 εκατομμύρια ευρώ στο τίμημα πώλησης,
B) Κατάργηση της παραγράφου που παραχωρούσε στον επενδυτή να αναθεωρήσει τις προβλέψεις της PIMCO,
Γ) Καταβολή του 67% του συνολικού ποσού από τον αγοραστή (1.005.000.000 ευρώ). Στο τέλος, η Τράπεζα Πειραιώς πλήρωσε μόνο 524.000.000 ευρώ.
Οι διαπραγματεύσεις συνεχίστηκαν στην Λευκωσία μεταξύ στελεχών της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου και της Τράπεζας Πειραιώς παρουσία απεσταλμένων των πιστωτών, της Τράπεζας της Ελλάδος και του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Η απουσία των πολιτικών αρχών και των αντιπρόσωπων των τριών υπό ξεπούλημα χρηματοοικονομικών οργανισμών επιβλήθηκε από την Τρόικα. Έτσι, ο ιδιώτης εξασφάλισε:
A) Τα δανειακά χαρτοφυλάκια των ελληνικών παραρτημάτων των κυπριακών ιδρυμάτων. Η PIMCO αποτίμησε τα περιουσιακά στοιχεία τους στα 16.2 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό 3.1 δισεκατομμυρίων κάτω από την αξία που είχε αναφερθεί στα τραπεζικά βιβλία,
B) Την ιδιοκτησία των γραφείων αξίας 250 εκατομμυρίων ευρώ,
Γ) Τις υποχρεώσεις των καταθέσεων που ανέρχονταν στα 15 δισεκατομμύρια ευρώ με ημερομηνία 15 Μαρτίου του 2013.
Δ) Την διαχείριση των εργασιακών συμβάσεων. Εκείνη την εποχή, τα ελληνικά υποκαστήματα των κυπριακών τραπεζών αριθμούσαν 5268 υπαλλήλους.
Στο επόμενο κεφάλαιο θα παρουσιαστεί το προφίλ της Τράπεζας Πειραιώς και θα αναλυθούν οι λόγοι αυτής της επιλογής.
Συντάκτης και εκφωνητής: Antonio Giovetti
Τεχνική υπηρεσία του blog: Sergio Pérez Pérez
Μαγνητοσκόπηση και ήχος: Aless Vill
Φωτογραφίες: www.goldnews.com.cy, article.wn.com.
Πηγές:
http://www.sigmalive.com/news/oikonomia/211863/idou-to-sxedio-tou-kourematos-kai-ksepoulimatos-ton-trapezon
file:///C:/Users/usuario/Downloads/ecb_final.pdf%20(2).pdf
http://www.thepressproject.gr/article/73440
http://www.philenews.com/el-gr/top-stories/885/245044/apokalypsi-tagesspiegel-to-kourema-tou-2013-prokrithike-mines-prin
http://www.philenews.com/el-gr/oikonomia-kypros/146/245405/oloi-ixeran-gia-to-kourema-apokalyptikes-plirofories
http://www.efsyn.gr/arthro/promeletimeno-egklima-stin-kypro
http://www.euro2day.gr/news/economy/124/articles/765437/Article.aspx
http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=504372
http://www.bankofgreece.gr/BoGDocuments/%CE%9D.3601-1.8.2007-%CE%91%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CE%B7%CF%88%CE%B7_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%AC%CF%83%CE%BA%CE%B7%CF%83%CE%B7_%CE%B4%CF%81%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%84%CE%AE%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%B1%CF%80%CF%8C_%CF%84%CE%B1_%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CF%89%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC_%CE%B9%CE%B4%CF%81%CF%8D%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1.pdf
https://www.ecb.europa.eu/ecb/legal/pdf/el_con_2013_10_draft_law_1.pdf